بازدید یک روزه عصر تراکنش از کارخانه فناپتک در خرمشهر
کارخانه فناپتک خرمشهر بیش از یک سال است که کار تولیدی خود را در محل جدید آغاز کرده و حالا توانسته بعد از جایابیهای زیرساختی به برنامه منظم تولیدی برسد؛ بهطوری که به گفته مدیر این کارخانه، تولید به تیراژ ۲۰۰ هزار دستگاه کارتخوان رسیده است. عصر تراکنش در یک سفر یک روزه از این کارخانه بازدید کرده و به سالنهای مختلف این کارخانه سر زده و گزارشی از محصولات و حال و هوای این کارخانه تهیه کرده که در ادامه آن را میخوانید. ساعت ۸ صبح به فرودگاه آبادان رسیدیم و از آنجا با طی کردن یک مسافت حدود نیمساعته وارد شهرک صنعتی خرمشهر شدیم. در جاده شهرک صنعتی ساختمانهای کارخانههای فولاد و سیمان به چشم میخورد تا به کارخانه فناپتک رسیدیم که کارخانه تولید تجهیزات الکترونیکی است. این کارخانه در زمینی حدود هفدههزار متر بنا شده و دور تا دور ساختمان کارخانه، محلی است برای بازیهای ورزشی و پیادهروی و استراحت کارکنان کارخانه.
گذری در کارخانه
طبقه اول کارخانه رستوران کارخانه قرار دارد و میزهای فوتبال دستی و تنیس در کریدور طبقه یک قرار داده شده است. بازدید ما از کارخانه فناپتک از محل نمایش نمونه محصولات تولیدی کارخانه آغاز شد. انواع دستگاههای کارتخوان سفارشیسازیشده، کیوسکهای مخصوص فروشگاه و رستوران، مودم، اندرویدباکس و دوربین مداربسته از جمله این محصولات هستند. بعد از آن به سالن رول و چاپ رفتیم که شاید بتوان آن را پرریسکترین سالن عملیاتی کارخانه دانست. در این سالن رولهای سنگین کاغذ با دستگاههای بزرگی جابهجا میشدند و دستگاه چاپ در چند رنگ مشغول به کار بود. سروصدا در این سالن زیاد است و برخی از کارگران این سالن هدستِ محافظ روی گوشهای خود گذاشتهاند و برخی هم با فرو کردن پنبه در گوشهای خود سعی در کمکردن صدا در گوشهای خود کردهاند. کاغذهای دستگاههای کارتخوان در این سالن هر کدام با لوگو و رنگ سفارشی برای هر کدام از مشتریهای فناپتک در حال تولید است. در این سالن دستگاه چاپ تقریبا بدون خاموشی مشغول است و کارکنان در دو شیفت کار میکنند. کارکنان این سالن بیشتر به صورت تجربی آموزش دیدهاند و اکثرا ساکن آبادان یا خرمشهر هستند. سرپرست این سالن با توضیح روند کار از نحوه چگونگی تولید و عملیات برایمان توضیح داد و مهمترین مزیت چاپ را در این میدانست که برای هر مشتری لوگو و رنگ مخصوص چاپ میشود و هیچ محصولی برای دو مشتری مشابه عرضه نمیشود.
او توضیح میدهد که در حال حاضر ابزارهای ایمنی جدید برای کارکنان سفارش داده شده و به زودی کارکنان به این ابزارها تجهیز میشوند و همچنین امیدوار بود که به زودی دستگاه چاپ جدید یا بازسازیشده به این سالن خواهد آمد و با ورود دستگاه جدید هم کار راحتتر خواهد شد و هم ظرفیت تولیدی بالاتر خواهد رفت.
بعد از آن به سالن تزریق پلاستیک رفتیم و از نزدیک با نحوه کار در این سالن آشنا شدیم. در این سالن عمده کسانی که مشغول به کار هستند دانشآموخته مهندسی مکانیک هستند و در دو شیفت فعالیت میکنند. بخشی از سالن به انبارش قالبهای مختلف قطعات اختصاص یافته و در بخش دیگر دستگاههای چاپ بر روی قطعات پلاستیک مشغول به کار هستند. در این سالن میتوان قطعات پلاستیک دستگاههای مختلف با رنگهای سفارشی شده را مشاهده کرد. در ادامه بازدید به سالن SMT رفتیم. ولید سکرانی، در مورد تجهیزات SMT توضیح داد: «تجهیزاتی که اینجا داریم یک خط SMT است که از یک سمتا بورد خام به آن وارد میشود و خمیر قلع با دستگاه پرینتر روی آن حک میشود. دستگاه دیگر نیز چسب خمیر قلع را ذوب میکند و عمل چسباندن قطعه را انجام میدهد. او ادامه میدهد: «خط تولید بورد الکترونیکی به دو قسمت قطعهگذاری دستی و ماشینی تقسیم میشود. قطعههای SMT با ماشین و قطعات دیپ بهصورت دستی جایگذاری میشود.»
تولید ۲۰۰ هزار دستگاه کارتخوان در سال ۱۴۰۱
بعد از بازدید از سالنهای مختلف کارخانه به سالن تولید تجهیزات الکترونیک رفتیم که به لحاظ ظرفیت تولیدی و تعداد کارکنان شلوغترین سالن کارخانهی فناپتک است. در سالن کارکنان زن و مرد مشغول به کار هستند و در واقع این سالن اولین سالنی است که پرسنل زن نیز در آن مشغول به کار هستند. نیروی کار در این سالن همگی لباس فرم کار بر تن دارند و روی صندلیهای پشت میز مشغول به تولید یا تعمیر دستگاههای کارتخوان هستند.
معین جمشیدپور، مدیر جوان سالن تولید تجهیزات الکترونیک کارخانه فناپتک خرمشهر است. او با معرفی این سالن مروری بر عملکرد امسال این سالن داشت و همچنین از اهداف تولیدی خود برای سال ۱۴۰۲ گفت. او توضیح میدهد: «در این سالن ما ۵ خط دو طرفه مجزا داریم. سه خط برای تولید و دو خط دیگر مربوط به تعمیر و نوسازی دستگاههای کارتخوان است. ما در اینجا تولید دستگاههای کارتخوان برند AMP را انجام میدهیم که در ۵ مدل مختلف است. تعمیر دستگاههای کسلز هم در ۴ مدل مختلف انجام میشود. دستگاههای AMP را تقریبا دو سال است که شروع کردیم و تعمیرات کسلز را هم که از ابتدا داشتیم. عموم این دستگاهها دستگاههایی است که قبلا خودمان تولید کردیم و اکنون از زمان گارانتی آن گذشته است. در زمینه تولید هم تیراژ ما حدود ۳۰ هزار دستگاه ماهانه است که مشتریهای مختلفی داریم.»
او ادامه میدهد: «به جز تولید دستگاههای کارتخوان ما به تولید تجهیزاتی مانند اندرویدباکس و دوربین مداربسته و مودم نیز پرداختهایم.
جمشیدپور با اشاره به جزئیات ماهیتی و عملیاتی تولید و تعمیر عنوان میکند: «کارتخوانهایی که ما اکنون تولید میکنیم برند AMP است و مزیتی که دارد امکان سفارشسازی آن به لحاظ امنیت، ظاهری و حتی سختافزاری است. سفارشیسازی که داریم قسمتی از آن روی رنگ و چاپ لوگو است و بههیچ عنوان یک محصول برای دو مشتری به شکل مشابه تولید نمیشود. در رابطه با سختافزار دستگاه ۵ مدل کلی داریم که مشتری میتواند بین آنها انتخاب کند و حتی در بین همین ۵ مدل هم مشتری میتواند از بین گزینهها انتخاب کند و به خواست مشتری گزینهها و قابلیتها تغییر کند. برخی از مشتریها میگویند برخی از ماژولها را نمیخواهیم، میتوانیم آن ماژول را مسدود کنیم تا طول عمر باتری بیشتر شود. بخش مهمتری نیز داریم که بحث کلیدهای امنیتی دستگاههاست. این ویژگی این قابلیت را به مشتری میدهد که اپلیکیشن بانکی آنها فقط روی دستگاههای کارتخوان خودشان قابل دسترسی باشد. این مورد در امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری و تخلف بسیار اهمیت دارد. هر مشتری کلیدهای مخصوص خودش را دارد و این قابلیت را روی دستگاههای تولیدی قبلی اصلا نداشتیم. این قابلیت جلوی قاچاق و جابهجایی اپلیکیشنها را میگیرد و دستگاه را در برابر حمله ایمن نگه میدارد. در واقع مانع جدی در برابر هک دستگاه است. همچنین اگر تلاشی به هر شکل برای بازشدن دستگاه بشود، دستگاه اصطلاحا تمپر میشود و هیچ اپلیکیشن بانکی به هیچ عنوان دیگر روی آن قابل دسترس نیست.»
او ادامه میدهد: تولید محصولات دیجیتال در سال 1402 بسیار جدی خواهد بود. در مورد دستگاه کارتخوان به دنبال افزایش تولید هستیم. امسال ما توانستیم حدود 200 هزار دستگاه تولید کنیم و بنابراین با توجه به نرخ رشد تولیدی ما تحقق این هدفگذاری دور از ذهن نیست.»
به گفته جمشیدپور، در سالن تولید و تعمیر تجهیزات الکترونیک فناپتک خرمشهر، ۳ سطح نیرو فعالیت میکنند؛ سرپرستها، استادکارها و اپراتورها. استخدامها بیشتر از رشته برق الکترونیک یا زیرشاخههای مهندسی کامپیوتر صورت میگیرد. اما آموزش اصلی حین کار انجام میشود. در مجموع در این سالن حدود ۸۰ نفر مشغول به فعالیت هستند که به لحاظ پراکندگی جنسیتی ۵۰ درصد کارکنان زن و ۵۰ درصد کارکنان مرد هستند. فعالیت این نیروها به صورتی برنامهریزی شده که با چرخش در بخشهای مختلف سالن تولید و تعمیر به تمامی موارد و تخصصها تسلط داشته باشند. تقریبا تمامی نیروها از خرمشهر و آبادان هستند و در کل کارخانه فقط ۴ مدیر از تهران هستند و سایر نیروهای بومی منطقه هستند.
هدف: گردش مالی هزارمیلیاردتومانی برای سال ۱۴۰1
در پایان بازدید از کارخانه به دفتر مدیر کارخانه رفتیم تا گفتوگویی با او داشته باشیم و از نقشه راه تولیدی کارخانه بیشتر بدانیم. حمیدرضا سعدی، معاون تولید و مدیر کارخانه فناپتک خرمشهر با اشاره به گذشت بیش از یک سال و نیم از افتتاح کارخانه در محل جدید خرمشهر میگوید: «باتوجه به اینکه از سال 1400 کارخانهی ما، در محل جدید در خرمشهر شروع به کار کرد، میتوان گفت سال ۱۴۰0 برای ما به رفع کمبودهای زیرساخت گذشت و در سال 1401 توانستیم به ظرفیتها و هدفگذاریهایی که هلدینگ فناپ برای ما گذاشته بود، برسیم و حتی در برخی از اهداف از تخمین اولیه عبور کنیم. در کنار آن به آموزش نیروها نیز رسیدگی کردیم و توانستیم با آموزش نیروهای خود سطح مهارتهای آنها را ارتقا دهیم.»
او ادامه میدهد: «سال گذشته سالنهای ما به تازگی افتتاح شده بود و تعداد نیروهای ما هم ۷۰ نفر بود اما امسال به بیش از ۱۴۰ نفر نیروی کار رسیدیم. شرکت تعاونی مسکن را نیز راهاندازی کردیم امیدواریم منجر به تامین مسکن برای پرسنل و در نهایت افزایش سطح رفاه و ماندگاری آنها در شرکت شود.»
سعدی با اشاره به تجربه جایگذاری کارخانه فناپتک در خرمشهر توضیح میدهد: «شاید در نگاه اول، اینکه ما از مشتری خود حدود هزار کیلومتر فاصله داشته باشیم و در منطقهای دور از مرکز فعال باشیم، در زمینه لجستیک و موارد مشابه به مشکل بربخوریم. با ساخت این کارخانه در این منطقه در همه زمینهها هزینه کردیم و به نظر موفق بودیم. یکی از اهداف هلدینگ فناپ این است که این منطقه، یعنی محل فعلی کارخانه فناپتک در خرمشهر را تبدیل به هاب تولید محصولات دیجیتال در منطقه کند. اگر به تجربه های جهانی نیز نگاه کنیم، مناطقی موفق بودهاند که نزدیک به بنادر مستقر شدهاند. دقیقا رود کارون هم همین جایگاه را دارد و برای ما از این نظر فرصت بسیار خوبی است. قطعا در آینده اینجا فرصتهای بهتری برای اقتصاد دیجیتال فراهم خواهد کرد. اطراف تهران زمین خیلی محدود است اما ما اینجا محدودیتی برای خرید زمین نداریم و مسئولان منطقه هم با ما خیلی همکاری میکنند.»
مدیر کارخانه فناپتک درخصوص وضعیت ایمنی کارگران این کارخانه نیز توضیح میدهد: «دستگاههای ما در سالن رول ریسک عملیاتی بالاتری دارند. بحث آلودگی صدا، غبار و خطرات جانی وجود دارد و ما برای کنترل ریسک آن اقداماتی انجام میدهیم. سالانه تمامی المانهای خطرساز کارخانه سنجش میشوند. در ابزارهای کار هم ما امکانات تامین سلامت از جمله تامین سلامت شنوایی و تنفسی را تامین میکنیم.
به گفته سعدی، در سالن رول کاغذهای پایانه فروش و دستگاههای خودپرداز تولید میشود. او توضیح میدهد: «هم در سالن رول و هم در سالن تزریق، دستگاههای تولید اصلا خاموش نمیشوند. اینجا آمادگی این را داریم که خطوط تولید خود را توسعه دهیم و امیدواریم با توسعه بازارهای خود در سال آینده تعداد نیروهایکارخانه به بالای 200 نفر برسد.
به گفته مدیر کارخانه فناپتک در سال ۱۴۰۱ هرچند با محدودیتهایی از جمله تامین مواد اولیه روبهرو بودهاند اما با امکان سوئیچ خطوط تولید، این شکافها به صورت بهینه رفع شده است.