راه پرداخت مسیر توسعه واحد نرم‌افزار فناپ‌تک را بررسی می‌کند
رصد و تحلیل تراکنش‌ها با Channel Manager فناپ‌تک/ حرکت شتابان فناپ‌تک از فروش سخت افزار به سمت خدمات نرم‌افزار
فناپ‌تک را بیشتر با فضای سخت‌افزاری می‌شناسند اما طی دو سال گذشته واحد نرم‌افزار این شرکت رنگ و روی جدی به خود گرفته و نرم‌افزارِ انواع پوزهای تولیدشده، خودپردازهای غیرنقدی، کیوسک کارت هدیه، TMS و Channel Manager تعدادی از محصولات این حوزه هستند. در این گزارش در گفت و گو با مدیر نرم‌افزار شرکت فناپ‌تک مسیر نوپای نرم‌افزاری این شرکت را بررسی کردیم. واحد نرم‌افزار این شرکت امسال موفق به دریافت گواهی وزارت صمت شده است و امیدوار است بتواند با توسعه نرم‌افزار به رشد شرکت کمک کند.
ورود دستگاه‌های نوظهور بانکی در ایران با فناپ‌تک
شرکت فناپ‌تک واحد نرم‌افزار خود را اوایل شهریورماه سال ۹۸ راه‌اندازی کرد و طی این دو سال این واحد توانست دستاوردهای مهمی را برای شرکت رقم بزند.
سلیمانی، مدیر نرم‌افزار شرکت فناپ تک در گفت‌وگو با راه پرداخت درباره شروع به کار این واحد توضیح می دهد: «واحد نرم‌افزار ما در ابتدا با راه اندازی سامانه هایی مانند Channel Manager آغاز شد و بعد به سراغ توسعه نرم‌افزار Terminal Application دستگاه‌های غیرنقدی (cashless) رفتیم که حالا ما نام آنها را به عنوان «پولاد» و «ونوس» می‌شناسیم. با گذر زمان که شرکت تولید و تعمیرات دستگاه‌های کارتخوان را افزایش می‌‌داد، به فکر راه‌اندازی سامانه تولید و تعمیر افتادیم. به‌تدریج فرایندهای این سامانه تولید و تعمیر شکل گرفت و اطلاعات آن غنی شد. همچنین در دی‌ماه همان سال 98 ما تیم اندرویدمان را هم تشکیل دادیم و اقدام به توسعه نرم‌افزارهای مبتنی بر این سیستم‌عامل کردیم.
سلیمانی درخصوص علاقه واحد نرم‌افزار فناپ‌تک به پروژه‌های اندرویدی می‌گوید:«دستگاه‌های بانکی اندرویدی حقیقتا به لحاظ بهای تمام‌شده و هزینه برای ما که تولیدکننده هستیم، بهینه هستند. مخصوصا در پروژه خوددریافت این موضوع به وضوح برایمان ثابت شد. به‌طوری که دستگاه خوددریافت شرکت فناپ تک نسبت به نمونه‌های مشابه به مراتب از قیمت مطلوب‌تری برخوردار است.»
نصب ۳۵۰ دستگاه خودپرداز غیرنقدی در کمتر از دو سال
واحد نرم‌افزار فناپ‌تک از سه بخش تشکیل شده؛ تیم Back office، تیم درگاه‌های بانکی و تیم اندروید. کار مستندسازی و آزمون سامانه‌ها نیز به‌طور مجزا از این تیم‌ها انجام می‌شود. فناپ‌تک در همین مدت دو ساله که از شروع به کار واحد نرم‌افزار می‌گذرد، توانسته دستگاه‌های خودپرداز غیرنقدی بانک پاسارگاد را تامین کرده و تقریبا 350 دستگاه نصب‌شده ثبت کرده است. پیش‌بینی تیم نرم‌افزار این شرکت این است که تا پایان سال شمار این دستگاه‌ها به نصب ۵۰۰ مورد برسد.
در کنار این، رایزنی با PSPها برای دستگاه پوز هم آغاز شده و فناپ‌تک در مناقصه‌ی یکی از شرکت های پرداختی در خصوص کارتخوان اندرویدی برنده شده است .
به گفته سلیمانی، هدف واحد نرم‌افزار فناپ‌تک این است که تا پایان سال هم از سمت Payment و هم از سمت بانکی بتوانند به سوئیچهای بیشتری وصل شوند. در این بازار رقابتی اینکه فناپ‌تک تا به الان به سوئیچهای بانکی و پرداختی مختلفی وصل است، برای این شرکت یک مزیت رقابتی است.
مدیر نرم‌افزار شرکت فناپ تک با توجه به جرقه اولیه واحد نرم‌افزار فناپ‌تک یعنی سامانه مدیریت کانال (Channel Manager) توضیح می‌دهد:« هدف از Channel Manager اتصال تمام دستگاه‌های بانکی به یک درگاه واحد است. ما برای اینکه چنین اکوسیستمی ایجاد کنیم، به چند نکته توجه کردیم. اول اینکه بانک‌ها یک درگاه واحد برای اتصال دستگاه‌های بانکی‌شان داشته باشند که همه‌ی این اطلاعات در یک پایگاه داده تجمیع و متمرکز شود و به واسطه این تمرکز ما هم بتوانیم مانیتورینگ روی این دیتاها را انجام دهیم. مورد بعدی این است که این کانال مدیریت می‌تواند سیستم‌های جزیره‌ای را حذف کند. بحث سیستم‌های جزیره‌ای چیست؟ مثلا در یک بانک خاص، شرکت X یک زمانی آمده دستگاه و یک مانیتورینگ گذاشته است. شرکت Y هم همین طور.درصورتی که بانک تمایل داشته باشد این اطلاعات به صورت متمرکز تجمیع شود ،می بایست راهکاری برای این سیستم‌های جزیره‌ای داشته باشد. ایده‌ی ما این بود که بانک‌هایی که می‌خواهند از رشد سیستم‌های جزیره‌ای جلوگیری کنند اقدام به راه اندازیChannel Manager بانکی نمایند.»
امکان رصد تراکنش‌ها با Channel Manager
همچنین مزیت دیگر Channel Manager، ایجاد درگاه یکپارچه‌ی تراکنش‌های بانکی و پرداختی است. سلیمانی ادامه می‌دهد:« پایش تراکنش‌ها اقدام بعدی ماست. در صورت کسب اجازه از بانک‌ها و صدور مجوز از طرف آنها ما می‌توانیم اطلاعات را در سامانه BI تحلیل کنیم و یکسری روال کارمزدی شناسایی کنیم و به بانک اعلام کنیم دستگاه را در چه نقطه‌ای نصب کند، به لحاظ کارمزدی بصرفه‌تر است و یا یکسری گزارش‌ها یا چارت‌هایی در قالب Top 10 یا Top 5 به آنها بدهیم. به این واسطه بانک می‌تواند هر منطقه را با توجه به میزان و حجم تراکنش نقشه‌گذاری کند. موضوع بعدی نیز کنترل نقاط تماس با Channel Manager است. در واقع ما با این اقدام درگاه یکپارچه و واحدی داریم که به آن هم خوددریافت وصل است، هم خودپرداز و هم خودپرداز غیرنقدی یا به اصطلاح همان Cashlessها. امیدواریم با کیوسک هوشمند بانکی ما، این برنامه‌ها وارد فاز بعدی شده و حتی افتتاح حساب و احراز هویت هم از طریق یک درگاه واحدی انجام شود.»
موضوع پایش تراکنش‌ها و تحلیل گزارش‌های مربوط به آن باتوجه به محدودیت‌هایی که از سوی نظام رگولاتوری در این زمینه وجود دارد، از قابلیت‌های خوب این Channel Manager است.سلیمانی در این باره و اینکه Channel Manager فناپ‌تک آیا می‌تواند تراکنش‌های مشکوک به تقلب را هم رصد کند، توضیح می‌دهد: «کاملا با این محصول می‌توان این کار را انجام داد. هر تراکنشی که وارد شبکه بانکی می‌شود، مبدا،مقصد و سرانجام آن مشخص است. حالا ما خودمان اینجا نه اینکه به عنوان یک شرکت مدعی بخواهیم بگوییم که ما( تشخیص تقلب) Fraud Detection داریم، چراکه به عنوان یک شرکت سخت‌افزاری و راهکارمحور، اولا موضوع کشف تقلب جزو برنامه و استراتژی ما نیست و دوم اینکه شرکتی می‌تواند مدعی انجام دادن آن باشد که Core اصلی بانک در اختیارش باشد، اما با این وجود با Channel Manager فناپ‌تک تشخیص تقلب هم ممکن است به این صورت که ما به مرور تراکنش ها را در سامانه رصد می‌کنیم و موارد مشکوک را به بانک گزارش می‌دهیم. بانک بر حسب ضوابط و قوانینی که دارد، به آنها رسیدگی می‌کند.
در مجموع با توجه به توضیحات سلیمانی به نظر می‌رسد، برآیند این درگاه واحد می‌تواند، در جهت کاهش مراجعات بانکی عمل کرده و کار داخلی بانک‌ها را نیز راحت‌تر کند. به طوری که برای هر کدام از دستگاه‌ها اگر مشکل نرم‌افزاری رخ دهد، از طریق خود سامانه مدیریت و مانیتورینگ حل می‌شود و حضور فیزیکی پشتیبان دستگاه برای انجام برخی اقدامات عملا حذف می‌شود.
مدیریت کانال در زمانی که سرویس‌ها مشابه باشند، به نظر می‌رسد عملیاتی است اما برخی از عملیات از سرویس‌های چندگانه‌ای در آنها استفاده شده، مثلا(اگر) PSP غیر از PSP پاسارگاد باشد یا یک طرف سوییچ بانکی ، آیا این Channel Manager می‌تواند در آن پیاده‌سازی شود؟ آیا می‌تواند با ابزارهای مختلف و سوئیچهای مختلف همخوانی داشته باشد.
به گفته سلیمانی اساسا ماهیت Channel Manager دادن پاسخ مثبت به همین سوالات است. «فرض کنید من یک cashless در اختیار دارم که برای انجام تراکنش‌های بانکی به سوئیچ بانک X وصل می‌شود و تراکنش‌های payment را هم از طریق PSP، Y انجام می‌دهد. به لحاظ کاربردی با استفاده از Channel Manager این سیستم کاملا قابلیت پیاده‌سازی دارد اما مساله و محدودیت در رگولاتوری می‌باشد و دیگر اینکه باید یک PSP و یک بانک را با هم سر یک میز بنشانید و یک عملیات یکپارچه پیاده کنید، این موارد است که محدودیت ایجاد می‌کند وگرنه به لحاظ فنی کاملا قابل انجام است»
واحد نرم‌افزار فناپ‌تک؛ مزیت رقابتی فناپ‌تک
گرچه عمر زیادی از آغاز شکل‌گیری واحد نرم‌افزار فناپ‌تک نمی‌گذرد اما مدیران شرکت به آینده آن امیدوار هستند و به صورت قدم به قدم برای آینده آن برنامه ریخته‌اند.
سلیمانی در این باره توضیح می‌دهد:« هدف اصلی از اینکه ما نرم‌افزار یا تیم نرم‌افزاری در فناپ تک داشته باشیم، این بود که فناپ تک بتواند به عنوان شرکتی جامع به جز خدمات سخت‌افزاری، خدمات راه حل محور نیز ارائه دهد. همین اتفاق هم افتاده، مثلا به واسطه نرم‌افزارمان توانستیم تعدادی از دستگاه‌ها و محصولاتمان را به شرکت هایی خارج از گروه مالی پاسارگاد هم بفروشیم. در واقع بخش نرم‌افزار فناپ‌تک بدل به مزیت رقابتی شرکت شده است. شرکت با وجود این واحد مولدتر شده است و ما خیلی مشتاق هستیم مشتریانی به جز گروه مالی پاسارگاد هم داشته باشیم و با بانک‌های دیگر هم بتوانیم فعالیت داشته باشیم.»
به گفته سلیمانی، فناپ‌تک تا قبل از سال ۹۸ یک شرکت فروشنده سخت‌افزار بود و اکنون با شکل‌گیری واحد نرم‌افزار یک شرکت راهکارمحور شده است؛ همچنان که شرکت روی سخت‌افزار و تولیداتش سرمایه‌گذاری می‌کند، واحد نرم‌افزار هم همین مسیر را در توسعه نرم‌افزار و راهکار در پیش خواهد گرفت.
فناپ‌تک اکنون با محصولات نرم‌افزاری خود می‌تواند شرکت‌های سخت‌افزاری دیگری را نیز پوشش دهد اما به نظر می‌رسد فعلا واحد نرم‌افزار این شرکت قرار است پشتیبان اصلی و جامع فناپ‌تک باشد.
سلیمانی در این باره توضیح می‌دهد: « اگر یک شرکت سخت‌افزاری دیگری از ما راهکار نرم‌افزاری بخواهد، ما آمادگی انجام این کار را داریم اما فعلا برنامه‌ای برای ارائه خدمت به خارج از شرکت نداریم. هر چند در آینده و با توسعه واحد نرم‌افزار و قابلیت‌های آن احتمال دریافت سفارش از خارج شرکت نیز در دستورکار قرار بگیرد.»
از دیگر ویژگی‌های محصولات واحد نرم‌افزار فناپ‌تک، حرکت به سمت اتصال به سایر سوییچ های بانکی است. سلیمانی درخصوص استقبال مشتری‌ها از محصولات شرکت توضیح می‌دهد:« طبیعتا اگر یک الی دو سال قبل بود، من امیدوار نبودم که از محصولات و قابلیت‌های آن استقبال شود. اما اکنون با توجه به جلسات اخیری که با بانک‌ها وPSPهای مختلف داشتیم، ماجرا متفاوت است و شرکت‌ها خیلی مایل به استفاده از محصولات ما هستند. درحال حاضر با چند PSP درحال رایزنی هستیم که دستگاه Cashlessمان را بتوانیم از طریق سوئیچ آنها در مراکز مختلف نصب کنیم. منظورم این است که این اکوسیستم بانکی-پرداختی در حال حاضر راه‌حل‌های ما را پذیرفته و حداقل ما را در خودش حل کرده است. پیشتر شرکت ما در صنعت به‌عنوان سخت‌افزار فروش شناخته می‌شد اما حالا اعتماد بازیگران این عرصه به سرویس‌های ما جلب شده و آماده هستند که راهکارهایی را از صفر تا صد پیاده‌سازی کنیم. در واقع بعد از اینکه Cashlessهای ما یکی یکی در بانک پاسارگاد نصب شدند و دستگاه‌های پوز اندرویدی که به شرکت‌های پرداخت ارائه دادیم و با موفقیت عملیاتی شدند، اعتماد زیادی جلب کردیم. بنابراین زمانی که هرکدام از این بذرهایی که کاشتیم به ثمر نشست و در محیط عملیاتی قرار گرفت، توانستیم اعتبار قابل قبولی کسب کنیم. در حال حاضر کار با دو شرکت پرداختی نهایی شده که به زودی سوئیچ آنها وصل می‌شویم و تا پایان سال 1400 هم به یک سوئیچ بزرگ بانکی متصل خواهیم شد.»
کار روی پوزهای اندرویدی بخش دیگری از فعالیته‌های واحد نرم‌افزار فناپ‌تک است. به گفته سلیمانی به جز ابزارهای پرداخت، ساخت اپلیکیشن‌های ارزش افزوده نیز در دستور کار است.
مخالفان و موافقان دستگاه‌های اندرویدی چه می‌گویند؟
شرکت فناپ‌تک در حوزه دستگاه های پرداخت اندرویدی فعالیت چشم‌گیری انجام داده، البته این سیستم موافق و مخالفان زیادی دارد. برخی اعتقاد دارند که دستگاه پوزهای اندرویدی هزینه‌های بالایی دارد و به دلیل هزینه‌هایی که می‌تواند داشته باشد خیلی نمی‌تواند جذابیت بازار را در آینده تضمین کند. در مقابل برخی هم معتقدند، آینده‌ی بازار دست دستگاه‌های اندرویدی است. در حال حاضر نیز یکسری سرویس‌ها مثلا پوزهای جدیدی وارد بازار شده که RTOS هستند که اصلا نه اندروید هستند، نه ویندوز و نه لینوکس و با قیمت ارزان‌تر به بازار وارد می‌شود و تا حالا هم خیلی جذابیت پیدا کرده اند. در این میان چشم‌انداز فناپ‌تک به‌عنوان یکی از بازیگران عرصه دستگاه‌های اندرویدی چیست؟
سلیمانی در این باره توضیح می‌دهد:«در خصوص ابزارهای اندرویدی، من هم اگر خودم را جای شرکت‌های پرداختی یا شخص پذیرنده بگذارم، اولین مساله قیمت است که اهمیت دارد. چرا باید مبلغ بیشتری بابت پوز اندرویدی پرداخت کنم؟ برای پاسخ به این سوال مهم‌ترین گزاره قابلیت‌های این دستگاه‌ها است. اگر بتوان اپلیکیشن کاربردی مانند صندوق فروشگاهی، پرداختی یا اپلیکیشن‌های Third Party روی پوز اندرویدی راه‌اندازی کرد، طبیعتا برای پذیرنده جذاب‌تر خواهد بود. فرض کنید پذیرنده هزینه بالایی برای راه‌اندازی صندوق فروشگاهی در فروشگاه باید پرداخت کند درحالی که به جای آن می‌تواند با اتصال یک بارکدخوان و یک پوز اندرویدی نیاز خود به صندوق فروشگاهی را رفع کند. اگر جمع این هزینه و ارزش‌افزوده‌های آن از هزینه خرید صندوق فروشگاهی کمتر باشد، طبیعتا برای پذیرنده و شرکت پرداخت جذاب خواهد بود. کاربرد دیگر پوز اندرویدی در کار با ویزیتورهاست. شرکت‌هایی هستند که در نقاط مختلف ویزیتور دارند؛ کارتخوانهای اندرویدی امکان ردیابی ویزیتورها در یک سامانه‌ی جامع را دارد. ضمن اینکه به جای استفاده از گوشی تلفن می‌توان از اپلکیشن کاربردی دستگاه استفاده کرد. یعنی هدف از پوز اندرویدی بیشتر این است چنین مزیت رقابتی‌ایهایی را در بازار ایجاد کند و خدمات ارزش افزوده‌ای داشته باشد. حتی این دستگاه‌ها قابلیت این را دارند که بر روی آن ها نرم‌افزار حسابداری نصب کرد. بالاخره این ابعاد از اسکرین و این ابعاد از امکانات سیستم‌عامل طبیعتا اگر قرار باشد فقط یک پوز باشد و چهار عمل اصلی پرداخت را انجام دهد، قطعا جذاب نخواهد بود و به نظر من آینده‌ی پوزهای اندرویدی در گرو این است که چه میزان نرم‌افزارهای ارزش‌افزوده روی بستر سیستم عامل آن راه‌اندازی شود.»
به گفته سلیمانی فناپ‌تک فاصله قیمتی بین پوز کلاسیک و پوز اندرویدی را با ارائه قابلیت‌هایی پر می‌کند. «از سال 99 تصمیم گرفتیم که با توجه به اینکه نماینده انحصاری (AMP) در ایران هستیم، همه تمرکزمان را روی محصولات (AMP) بگذاریم. سعی‌مان این بود که SDK payment را برای این دستگاه‌ها تولید کنیم، چون خیلی از شرکت‌های پرداختی که دنبال پوز اندرویدی هستند، اولین چیزی که سراغش را می گیرند،SDK payment است و برایشان مهم است که اپلیکیشن‌های third party و اپلیکیشن‌های اختصاصی نصب کنند و جهت عملیات پرداخت از ماژول SDK Payment فناپ‌تک استفاده کنند.
راه‌اندازی مارکت اندرویدی
هدف بعدی فناپ‌تک، راه‌اندازی یک مارکت اپلیکیشن اندرویدی است. «مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های کاربردی تولید کنیم و مارکتی هم برای این نرم‌افزارها بنویسیم که بالطبع شخصی که می‌خواهد پوز اندرویدی داشته باشد، از یکسری از این نرم‌افزارها بتواند استفاده کند. مثال می‌زنم؛ نرم‌افزار صندوق فروشگاهی دستگاه‌های اندرویدی یا اپلیکیش حسابداری که مشتری بتواند خودش از مارکت ما دانلود کند و روی دستگاه نصب کند. در واقع هدف ما راه اندازی یک اکوسیستم برای دستگاه‌های پوز اندرویدی است که بتواند برای مشتریان نسبت به پوز کلاسیک جذابیت بیشتری ایجاد کند.
فناپ‌تک در سال 1400 موفق شده است پروانه بهره‌برداری نرم‌افزار از وزارت صمت دریافت کند و به واسطه توسعه راهکارهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مختلف، نام خود را به‌عنوان شرکت دانش بنیان هم ثبت کند.
