بررسی عملکرد فناپتک در توسعه صنایع مالی و آخرین محصولات آن / ورود به عرصه تولید تجهیزات اکوسیستم زندگی دیجیتال
شش سال پیش زمانی که شرکت فناپتک آغاز به کار کرد، کمتر کسی فکر میکرد در فاصله زمانی بسیار کوتاه، سیر پیشرفت آن چنان سرعتی داشته باشد که از یک شرکت ارائه خدمات پرداخت به شرکتی تبدیل شود که نقش کلیدی در صنایع مالی کشور ایفا میکند. سال ۱۳۹۴ شرکت فناپتک که آن زمان نام دیگری را یدک میکشید، توسط هلدینگ فناپ بنیانگذاری شد و قرار بود بهعنوان بازوی پرداخت الکترونیکی این هلدینگ، محصولات پرداخت الکترونیکی ارائه دهد. اما محصولات این شرکت با شیبی تند و آنچنان تنوع پیدا کرد که تمامی فعالیتهای حوزه تولید سختافزار و راهکارهای بانکی و پرداختی را دربر گرفت. حالا فناپتک که کار خود را با ارائه تجهیزات پرداخت و کارتخوان شروع کرده بود، محصولاتی مانند مودم، دوربین، اندرویدباکس و چندین عنوان دیگر را در فهرست محصولات تولیدی خود دارد و بهدنبال تبدیلشدن به بازیگر اصلی تولید تجهیزات سبک زندگی دیجیتال است. بهطور خلاصه محصولات کنونی فناپتک مشتمل بر سه حوزه پرداخت و بانک، انرژی و سبک زندگی دیجیتال است که در این گزارش با مروری بر فعالیتهای این شرکت، محصولات این سه حوزه را بررسی کردیم.
رشد شتابان فناپتک ظرف شش سال
فناپتک در سال ۱۳۹۴؛ آن زمان که هنوز نامش ارونتک بود، اولین پروژه خود را در خط تولید دستگاههای کارتخوان تحت لیسانس شرکت کسلز در منطقه آزاد اروند (خرمشهر) کلید زد و در سال ۱۳۹۵، اولین دستگاه کارتخوان تولیدی این شرکت از خط تولید ارونتک خارج شد. فاز بعدی تولید این شرکت راهاندازی خط تولید رول کاغذ حرارتی دستگاههای کارتخوان، خودپرداز و صندوق فروشگاهی بود. اما خط تولیدی این شرکت منحصر به تولید تجهیزات پرداخت نشد و بهسرعت تنوع پیدا کرد.
مردادماه ۱۳۹۷، هلدینگ فناپ به بازطراحی ساختار کسبوکاری خود دست زد و بخشی از فعالیتهای سرویسمحور فناپپرداخت را در شرکت «پرداخت الکترونیک پاسارگاد» ادغام کرد. شرکت فناپ پرداخت به شرکت «فناپتک» تغییر نام یافت و تمامی فعالیتهای حوزه تولید سختافزارها/راهکارهای بانکی و پرداختی در این شرکت متمرکز شد.
نگاهی به تجربه رشد این شرکت شاید نمونه بارزی است برای اینکه بتوان تصور کرد در همین ایران نیز چطور یک شرکت در حوزه صنایع مالی میتواند از مسیر پرپیچوخمی عبور کرده و توسعه یابد. این شرکت کار خود را از یک خط تولید در کارخانه کوچکی در خرمشهر آغاز کرد و حالا کارخانه دیروز، فضایی حدود ۱۰ هزار متر مربع دارد که فناپتک در آن مشغول به تولید محصولات سختافزار زندگی دیجیتالی است.
اشتغالزایی فناپتک در مناطق محروم؛ مهمترین هدف شرکت
در حقیقت، احداث کارخانه تولیدی در منطقه آزاد اروند، یکی از گامهایی بود که در راستای توسعه اشتغالزایی از سوی فناپ برداشته شد. مدیران این شرکت، تمرکز خود را بر توسعه هدفمند کارخانههای تولیدی قرار دادند و از طریق تولید دستگاههایی که پیش از این وارداتی بودند، در منطقه اشتغالزایی ایجاد کردند. توسعه اشتغالزایی آن هم در مناطق محروم و خصوصاً خرمشهر تا جایی اهمیت داشت که عدم کسب سود مالی هم این پروژه را با تغییر یا شکست مواجه نکرد، تا جایی که حالا فناپ مدعی است که در چشمانداز بلندمدت خود خرمشهر را به قطب تولید تجهیزات دیجیتال کشور تبدیل خواهد کرد.
هدف فناپ اشتغالزایی، حتی به قیمت سود سربهسر بود. این برنامهریزی نهتنها زیان مالی نداشت، بلکه سودآوری مناسبی هم برای فناپتک به همراه داشت و به توجه بیشتر فناپ نسبت به عملکرد کارخانه تولیدی فناپتک منجر شد. این در حالی است که هلدینگ فناپ از ابتدای احداث کارخانههای تولیدی، پیش از اینکه برای بزرگشدن فناپتک برنامهریزی کرده باشد، بر مسئولیت اجتماعی این مجموعه و ایجاد اشتغال تمرکز کرده بود. تا جایی که این مجموعه نهتنها در سالهای اخیر هیچ تعدیل نیرویی نداشته، بلکه جذب نیرو و توسعه نیروی انسانی هم در همین سالها رقم خورده و وجهی از تولید را که بهدلیل تحریمها با چالش روبهرو شده بود، با تعمیر دستگاههای کارتخوان جایگزین کرد و از این طریق نهتنها کارکنان خود را حفظ کرده، بلکه نیروی بیشتری نیز جذب کرده است.
فهرست محصولات این شرکت هم مانند فضای فیزیکی و اشتغال آن رشد چشمگیری داشته و حالا بسیار بزرگتر از آن است که فقط یک شرکت برای تولید تجهیزات پرداخت و کارتخوان باشد. تعداد قابل توجهی از محصولات تولیدی فناپتک نیز حاصل بخش تحقیق و توسعه این مجموعه است. تولید این محصولات تا جایی پیش رفت که امروز به عقد قراردادهای قابل توجهی برای فناپتک منجر شده است. از سویی دیگر از زمانی که قرار بر توسعه عملکرد تولیدی فناپتک در حوزه تولید محصولات سختافزاری دیجیتال شد، محصولات جدیدی هم به خطوط تولیدی فناپتک اضافه شدند.
سه حوزه اصلی تولیدات فناپتک
فعالیتهای فناپتک در سه حوزه اصلی؛ تولید محصولات بانکی و پرداختی، تولید محصولات دیجیتال و حوزه انرژی است و محصولات جدیدی در راه بازار دارد که در ادامه به اختصار هر کدام را توضیح میدهیم.
اولین حوزه پرداخت و بانک است که در واقع میتوان آن را کلیدیترین و پرمحصولترین حوزه تولیدی فناپتک دانست.
فناپتک تا قبل از ۱۴۰۰ با مجموعه کسلز همکاری و مشارکت استراتژیک داشت، اما امسال استراتژی خود را تغییر داد و به همین واسطه مجموعه AMP بهعنوان شریک استراتژیک در حوزه محصولات بانکی و پرداختی فناپتک انتخاب شد. به این ترتیب شرکت فناپتک بهعنوان اولین تولیدکننده پایانه فروش در ایران، اقدام به تولید پایانههایAMP کرد که شامل چندین محصول است.
انواع AMPها در فناپتک
محصول AMP9000 گرچه مدل سنتی پایانه فروشگاهی است، اما امکان انجام انواع تراکنش با استفاده از انواع کارت را داراست. AMP9000 میتواند با استفاده از کارتهای غیرتماسی، مغناطیسی و هوشمند عملیات پرداخت را انجام دهد. همین قابلیت را محصول دیگر یعنی AMP8000 نیز دارد، با این تفاوت که از صفحهنمایش بزرگتری بهرهمند است و البته قیمت آن هم کمی گرانتر است. در واقع این محصول پایانه فروش اندرویدی است و ضمن اینکه تمامی قابلیتهای سنتی را داراست، کار اسکن کیوآرکد را نیز انجام میدهد. این محصول همچنین از انواع کیف پول مجازی پشتیبانی میکند.
از دیگر محصولات این مجموعه، AMP7000 است که تمام عملکردهای یک پایانه فروش رومیزی را ارائه میدهد و البته همراه با یک باتری اضافی قابل حمل است. همچنین گزینههای ارتباطی گسترده این محصول از جمله اترنت و وایفای همه در داخل دستگاه قرار گرفته و سرعت و امنیت قابل توجهی در اختیار کاربر قرار میدهد. وضوح بالای صفحهنمایش این دستگاه نیز از دیگر مزیتهای آن است.
چهارمین محصول این مجموعه نیز PIN PAD AMP1200 است که قابلیت دیگری بر قابلیت سایر محصولات اضافه کرده و آن هم امکان انجام پرداختهای با رمز و غیرتماسی با پایانه پرداخت موجود در محل است. ارتباط این محصول هم با USB امکانپذیر است و هم با RS232. برجستهترین قابلیت این محصول را شاید بتوان در گواهینامههای EMV و PCI PTS5.0 دید که به معنای امنیت در پرداخت است.
محصولات نوین پرداخت با فناپتک
بعد از محصولات AMP که در واقع فناپتک آنها را نمایندگی میکند، به دیگر محصولات حوزه پرداخت میرسیم که شامل پرداختهای بدون کارت میشود.
در دنیا دو روند برای پرداختهای بدون کارت وجود دارد؛ Cardless payment و Contactless payment که به معنای پرداخت غیرتماسی است. از سال ۲۰۱۹ مردم تمایل بیشتری به پرداختهای بدون کارت پیدا کردند و ویزاکارت نیز اعلام کرده که ۶۳ درصد از مشتریان فعلیاش دوست دارند پرداختهایشان بدون کارت انجام بگیرد. البته شیوع کووید ۱۹ هم درخواست همگانی برای این شیوه از پرداخت را بیشتر کرد.
اما در ایران بهدلیل محدودیتهای ناشی از تحریم، امکان پیادهسازی پرداختهای بدون کارت به همان شیوهای که در خارج از کشور رواج دارد، وجود ندارد. تنها راهی که برای پرداخت بدون کارت در ایران باقی مانده، سیستم پرداخت بر اساس کیوآرکد بود. به همین منظور هم فناپتک ارائه محصولی در این حوزه را در دستور کار خود قرار داد.
QR Code Generator: AQR100 امکان پرداخت با استفاده از کیف پول الکترونیک را از دو روش کیوآرکد و انافسی فراهم کرده و علاوه بر این امکان استفاده بهصورت مستقل را داراست. این پایانه قابلیت اتصال به صندوق فروشگاهی جهت دریافت مبلغ را نیز دارد. این محصول برای پرداختهای خرد در پذیرندگانی همچون سوپرمارکتها، دکههای روزنامهفروشی، مراکز تفریحی و تاکسیها مناسب خواهد بود.
Cashless محصول دیگر خودپردازهای غیرنقدی فناپتک است که با نام Retail Teller Machine نیز شناخته میشود و بهنوعی رقیبی برای خودپردازها بهشمار میرود. این محصول تمامی خدمات دستگاههای خودپرداز را به استثنای برداشت وجه نقد به کاربران ارائه میدهد. از جمله مزایای این دستگاه نسبت به دستگاههای خودپرداز در حوزه ارائه خدمات، برخورداری از کارتخوان غیرتماسی و بارکدخوان دوبعدی است که امکان پرداخت موبایلی با استفاده از فناوری انافسی و خدمات ارزشافزوده دیگر را فراهم میکند. نکته جالب این محصول اما این است که امکان احراز هویت با کارت ملی هوشمند و اثر انگشت نیز در آن وجود دارد.
رمسان؛ از ایده اولیه تا تولید
محصولات متنوع حوزه پرداخت این شرکت به همینجا ختم نمیشود و کیوسک خوددریافت، نوآوری جدیدی در عرصه صنایع مالی ایران به حساب میآید. خوددریافت محصول شرکت فناپتک، بهطور کامل حاصل طراحی و تحقیق و توسعه این شرکت بوده و از ایده اولیه تا طراحی و تولید آن در معاونت فنی و مهندسی این شرکت طی دو سال انجام شده و اولین دستگاه رمسان در آبانماه در شعبه مرکزی بانک پاسارگاد راهاندازی شد و در ادامه سال بهطور گستردهتری توزیع شد.
خوددریافت رمسان با سرعت و ظرفیت بالا، امکان واریز وجه به حساب توسط کاربران را فراهم میکند و تشخیص اسکناس با استفاده از شناسایی ضخامت، کنترل نوار مغناطیسی و تابش اشعههای ماوراءبنفش و مادون قرمز، کنترل و شناسایی صددرصدی اسکناسهای جعلی و غیرجعلی را توسط این دستگاه ممکن میسازد. این محصول در واقع میتواند از مخاطرات امنیتی-بهداشتی هنگام حمل و تبادل اسکناس جلوگیری کند. خوددریافت رمسان در پمپ بنزینها و فروشگاههای زنجیرهای بزرگ و کلیه مراکزی که تبادلات مالی را با وجوه نقد انجام میدهند، قابلیت بهرهبرداری دارد. این محصول دارای پردازنده مرکزی با سیستمعامل اندروید بوده که امکان ارائه خدمات بانکی متنوعی را فراهم میآورد.
آخرین محصول حوزه پرداخت فناپتک نیز انواع رول کاغذ حرارتی است که در مدلهای مختلف تولید میشود و در حال حاضر ۱۰ درصد نیاز بازار ایران را تأمین میکند.
تولید در حوزه انرژی؛ وجه تمایز فناپتک
دومین حوزهای که فناپتک بر آن تمرکز دارد، حوزه انرژی است و از جدیدترین خط تولیدهای شرکت است. در حال حاضر تولید باتریهای UPS مهمترین محصولی است که از طریق این مجموعه به بازار وارد شده است. فناپتک در این حوزه تولید انبوه را پیش میبرد و سرانه تولید روزانه آن ۲۵۰ عدد است و تنوع آن از ۹ آمپر تا ۱۰۰ آمپر است. باتریهای تولیدی فناپتک مشتمل بر ۲۵ قطعه است که ۲۳ قطعه آن ساخت داخل و فقط دو قطعه آن از کشور چین وارد میشود. چشمانداز سال آینده این شرکت این است که سال آینده دو قطعه باقیمانده را نیز در داخل کشور تولید کرده و به واردات بینیاز شود. البته این شرکت اهداف بزرگتری نیز در حوزه انرژی در سر دارد؛ از جمله اینکه در چشمانداز ۱۰ساله خود برنامه دارد باتریهای ژل و لیتیوم و پلیمر نیز که آلایندگی کمتر و طول عمر بیشتری دارند، تولید کند. همچنین در زمینه سولار و انرژی خورشیدی نیز قرار است وارد شود و تولید برق اضطراری را نیز در دستور کار خود قرار داده است.
سلام فناپتک به زندگی دیجیتال با اندرویدباکس
بعد از شرح محصولات حوزه پرداخت و انرژی، به محصولات دیجیتال هوشمند فناپتک میرسیم که این حوزه نیز جزء نوآوریهای این شرکت به حساب میآید.
اندرویدباکس، اولین محصول دیجیتال و غیربانکی فناپتک است و فناپ با تولید آن وارد حوزه تجهیزات زندگی دیجیتال شد. اندرویدباکس یک دستگاه کوچک و اقتصادی مبتنی بر پلتفرم اندروید است که به کمک آن بهسادگی میتوان از امکانات تلویزیونهای هوشمند نیز استفاده کرد. اندرویدباکس محصولی است که در سالهای اخیر با توجه به گسترش بازار شرکتهای VOD با اقبال خوبی از سوی مصرفکنندگان روبهرو شده و شاید یکی از دلایل این اقبال به آن، هزینه کمتر برای بهروزرسانی و هوشمندسازی تلویزیونها باشد؛ چراکه مصرفکننده ترجیح میدهد با هزینه کمتری به خدمات قابل ارائه روی سیستمهای اندروید خانگی دسترسی پیدا کند. فناپتک با همین دیدگاه و شناخت این نیاز، اقدام به تولید این محصول کرده است.
این دستگاه با اندروید ۹ عرضه میشود و از پردازشگر قویتری در آن استفاده شده و مجهز به چهار گیگابایت رم و ۳۲ گیگابایت حافظه است. همین قابلیت نیز برای برخی مخاطبانی که اهل بازی باشند، بسیار جذاب است. همچنین یک درگاه اتصال کارت SD، دو درگاه USB هم برای افزایش فضای ذخیره (انواع هارد اکسترنال) و سایر ارتباطات روی آن وجود دارد. کنترل از راه دور این دستگاه نیز به گفته خود شرکت یکی از بهترین Air Mouseهای دنیاست که در جعبه دستگاه ارائه میشود و کاربر، دیگر نیازی به استفاده از ماوس نخواهد داشت. نکته جالب توجه این محصول این است که تیم فنی تولیدکنندگان آن امکان ارائه لانچر اختصاصی برای مشتریان سازمانی را فراهم کرده و چون بخش زیادی از محصول داخلیسازی خواهد شد، تولید و ارائه خدمات پس از فروش اندروید بهطور مستمر صورت خواهد گرفت.
عرضه محصولات دیجیتال در شب سال نو
همچنین بخشی از اندرویدباکسهای تولیدشده فناپتک با برند PODBOX به بازار عرضه میشوند. «پاد» یک اکوسیستم یکپارچه پلتفرمی دیجیتال است که با حمایت بانک پاسارگاد و توسط هلدینگ فناپ ایجاد شده است. فناپتک معتقد است پادباکس بهعنوان یکی از مهمترین نقاط اتصال جامعه به سرزمین پاد برای خانه هوشمند، تمام نیازهایی را که یک مشتری خانگی در فرهنگ و اقتضائات ایران دارد، برآورده خواهد ساخت. این اکوسیستم متشکل از سختافزار و نرمافزار (برنامک اندرویدی) است که هر یک بهصورت مجزا قابل ارائه خواهند بود.
قرار است فناپتک محصولات دیجیتال هوشمند خود را در شب سال نو عرضه کند و امیدوار است بهخصوص میان قشر جوان جامعه، استقبال گرمی از آن شود.
مودمهای تولیدی فناپتک؛ خلق دسترسی به اینترنتی متفاوت
از دیگر محصولات حوزه دیجیتال هوشمند فناپتک، مودم TD-LTE است و باید منتظر محصول نوینی در این عرصه از سوی فناپتک باشیم. یک مدل از این مودمها در حال حاضر در مرحله تحویل است.
در مدل TD-LTE یکی از اهداف فناپتک در تولید این محصول، تولید داخلی این محصول و کاهش ارزبری در این حوزه است. مرحله دوم این مدل بخش آنتن است که توسط متخصصان فناپ بررسی شده است. گام سوم مونتاژ بورد است و فناپتک برنامه دارد با ظرفیت بالای روزانه دو هزار مودم کار مونتاژ را انجام دهد. این محصول این قابلیت را دارد که با وجود ترافیک بالا، سرعت بالای واقعی ارائه دهد و به گفته تیم فنی این شرکت، در اجرای آزمونهای مختلف پاسخ مطلوبی دریافت کرده و از لحاظ پایداری و مقاومت در برابر رطوبت و تابش نور خورشید نیز مقاومت مناسبی دارد (IP65).
دوربین امنیتی نیز از دیگر محصولات این حوزه است. دوربینهای تولیدی فناپتک، تحت شبکه کار میکنند و تابآوری زیادی در ضربهپذیری، حرارت بالا و حرارت پایین دارند، همچنین از وضوح تصویر بالایی برخوردار هستند. مهمترین کاربری این دوربینها برای ساختمانها و ادارات است و از آنجا که تصویر با کیفیت و وضوح بالایی در شب ضبط میکند، قابلیت خوبی برای استفاده در چنین مکانهایی دارد.
All in One نیز از دیگر محصولات دیجیتال فناپتک است. طی چند سال اخیر استفاده از کامپیوترهای کمجا بسیار روند شده و این شرکت هم با توجه به نیاز مشتری به سمت تولید این محصولات حرکت کرده است. این محصول نیز قرار است از پایان اسفندماه به بازار عرضه شود.
سامانههای نرمافزاری نوین فناپتک
آخرین حوزه فعالیت فناپتک حوزه نرمافزار است که شامل سامانه TMS و Monitoring است. مدیریت دستگاههای خودپرداز غیرنقدی بهعنوان یکی از منابع مهم ارائه خدمات بانکی، نیازمند ابزارهای جدید مدیریتی است. گستردگی جغرافیایی، تنوع کاربری، گوناگونی خدمات و سرویسهای بانکی ارائهشده در دستگاههای خودپرداز غیرنقدی در کنار ایجاد روشهای بهینه در افزایش کارایی، کاهش هزینهها و راهبری متمرکز؛ وجود سامانههای مبتنی بر فناوری نوین را بهعنوان یکی از نیازهای اصلی سیستم بانکی مطرح میسازد. وجود یک پایگاه متمرکز که امکان دسترسی آسان به دادهها و تهیه انواع گزارشها را درلحظه و با صرف کمترین زمان مهیا سازد، اجتنابناپذیر است. همچنین نیاز به پایش و مانیتورینگ ترمینالها در سامانه TMS و Monitoring پیادهسازی شده تا امکان رصد و رفع مشکل ترمینالها میسر شود.
از مهمترین ویژگیها و مزایای این سامانه تعریف و مدیریت ترمینالها، از سمت مرکز بهصورت آنی، مدیریت منوها، پیغامها و رسیدها از سمت مرکز، ورژنگذاری نرمافزار ترمینال از سمت مرکز بهصورت آنی و زمانبندیشده و تنظیم تاریخ و ساعت دستگاه خودپرداز غیرنقدی است.
محصولات نرمافزاری فناپتک امکان ارسال فایلهای صوتی، امکان ارسال صفحات نمایشی و فایلهای تبلیغاتی، امکان دریافت ژورنال الکترونیک، امکان دریافت تصاویر ذخیرهشده توسط ترمینال، تهیه گزارش روزانه تراکنشهای موفق و ناموفق، تهیه گزارش تراکنش دستگاهها، تهیه گزارش تراکم و پراکندگی دستگاهها بهصورت نقشه را نیز مهیا میکنند.
چشمانداز فناپتک در سند ۱۰ساله
فناپتک معتقد است تعریف چشمانداز این شرکت بسیار فراتر از امسال و سال آینده است. این شرکت آمده که بماند و هر روز بزرگتر از دیروز شود. تلاش فناپتک و هلدینگ فناپ در راستای تبدیلشدن به قطب اصلی تولید محصولات دیجیتال در کشور است و هدف آن تولید محصولات باکیفیتی است که در گام اول بازار داخل را تأمین کند و در مراحل بعد وارد بازار صادرات شود. خواسته اساسی فناپتک، بهعنوان تولیدکنندهای داخلی، عدم ایجاد مانع از طرف مسئولان در مسیر تولید است. به گفته مدیران این شرکت، فناپتک تا به امروز از هیچ امتیاز و امکان دولتی یا حتی وامهای ارزانقیمت استفاده نکرده و آنچه این مجموعه نیاز دارد، رفع موانع از طرف مسئولان است.
تبدیل خرمشهر به قطب تولید محصولات دیجیتال
فناپتک یکی از شرکتهای پیشگام در تولیدات روزآمد حوزه الکترونیک است و بهعنوان اولین شرکتی که در ایران اقدام به تولید کارتخوان بانکی کرده، شناخته میشود. فناپتک در سال جاری پس از افتتاح کارخانه جدید خود سه محصول جدید خوددریافت بانکی رمسان، کنسول اندرویدی پادباکس و دوربینهای امنیتی را روی خط تولید خود برده و محصولات جدیدی اعم از مودمهای اینترنت نیز بهزودی به محصولات این شرکت اضافه خواهد شد. فناپتک قصد دارد با نگاه ایجاد اکوسیستم تولید تجهیزات و محصولات دیجیتال، خرمشهر را به قطب تولید محصولات دیجیتال بدل کند.
مجموع بررسی محصولات جدید و در راه فناپتک نشان میدهد، این شرکت راه طولانی در توسعه صنایع مالی در ایران در پیش دارد و با توجه به اهداف و چشماندازهایی که در برنامههای خود دارد، این مسیر، پرتنوع و متفاوت خواهد بود.